การนําหุ่นมาเชิดแสดงเป็นมหรสพนี้ เป็นวัฒนธรรมที่มีมาช้านานแล้วอย่างน้อย
ก็ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี โดยสร้างหุ่นชนิดที่ใช้แทนคนจริงๆ เรียกว่า
หุ่นหลวง มีลีลาแสดงอย่างศิลปะละครในแท้ๆ ตัวหุ่นมีขนาดใหญ่และสูงประมาณ
๑ เมตร อาการชักเชิด เคลื่อนไหว และร่ายรํา เกิดจากเส้นสายที่โยงจากมือและเท้ามา
รวมกันที่แกนเสียบ พอถึงสมัยรัชกาลที่ ๕ กรมพระราชวังบวรวิชัยชาญ โปรดให้สร้างหุ่น
จีนขึ้น แต่ให้มีขนาดเล็กกว่าหุ่นหลวง เรื่องที่แสดงเป็นวรรณคดีจีนล้วนๆ ครั้นต่อมาไม่
นาน ม.ร.ว. เถาะ พยัฆเสนา ก็คิดสร้างหุ่นกระบอกขึ้นเล่นเอง สาเหตุที่เรียกว่า หุ่นกระบอก
เพราะตรงแกนเสีบยตัวหุ่นเป็นกระบอกไม้ไผ่ มีแกนขวางส่วนบนแทนไหล่ซ้ายขวา มีเครื่อง
แต่งตัวที่เป็นเสื้อผ้าแบบละครคลุมบนไหล่ ส่วนบนของกระบอกไม้ไผ่เสียบหัวหุ่นไว้แต่งหน้า
ตาสวมชฎาอย่างละคร หุ่นกระบอกยังมี

ลักษณะพิเศษที่ใช้ทํานอง เพลงสังขารา คลอเสียงซออู้ [pic] โรงหุ่นที่เมืองโบราณสร้างขึ้น
นี้ ขึงม่านไว้ข้างหน้า และส่วนล่างจะเว้นไว้ให้สูงจากพื้น พอที่จะลอดเอาตัวหุ่นออกไปเชิด
หน้าม่านได้้

Back