หนังตะลุง เป็นการละเล่นที่ใช้แสงเงาเป็นหลักสําคัญเช่นเดียวกับหนังใหญ่ แต่ความประณีตและความซับซ้อนของหนังตะลุงมีน้อยกว่า และขนาดของตัวหนังก็เล็กกว่าหนังใหญ่มาก หนังตะลุงมีลักษณะที่เป็นพื้นบ้าน การใช้คําพากย์และเจรจาก็เรียบง่ายแบบชาวบ้าน สะดวกแก่การทําความเข้าใจโดยทั่วไป การละเล่นชนิดนี้จึงเป็นที่นิยมในหมู่ชาวบ้านโดยเฉพาะชาวปักษ์ใต้ ผู้พากย์มักกล่าว กลอนสดด้วยภาษาท้องถิ่น เจรจาโต้ตอบกันเป็นที่พอใจของผู้ชม เสน่ห์อย่างหนึ่งของหนังตะลุงคือ จะมีตัวตลก ตัวตลกที่มีชื่อเสียง เป็นที่รู้จักกันดี เช่น ไอ้ไข่นุ้ย[pic] ไอ้สีแก้ว[pic] เป้นต้น ว่ากันว่าตัวตลกในรูปหนังเหล่านี้มีตัวตนจริง รวมทั้งมีพฤติกรรมและลักษณะนิสัยพิเศษอันน่าชวนหัว นายหนังจึงจําลองเอาชีวิตของคนเหล่านี้มาใส่ไว้ในตัวหนังให้โลดเต้นอยู่หน้าจอ สร้างความบันเทิงให้คนดูมาตัวแล้วตัวเล่า อนึ่ง หนังตะลุงมีถิ่นกําเนิดจากภาคใต้ หนังตะลุงบางทีจึงถูกเรียกว่า หนังควน เพราะมีถิ่นกําเนิดที่บ้านควนมะพร้าว จังหวัดพัทลุง[map] อย่างไรก็ตาม หนังตะลุงก็แพร่หลายไปตามท้องถิ่นต่างๆ ของประเทศ เช่นทางเหนือ ได้แพร่ไปถึงจังหวัดอุทัยธานี[map] ทางตะวันออก แพร่ไปถึงจังหวัดระยอง[map] เป็นต้น ทางอีสานก็มีการละเล่นชนิดนี้ แต่เรียกว่าหนังประโมทย์ จะเห็นได้ว่า หนังตะลุงนับเป็นมหรสพของชาวบ้านทุกถิ่นที่อย่างแท้จริง
Link to Shadow Puppets Page
